Gainsbourg á íslensku. Hluti 1

Franski tónlistarmaðurinn Serge Gainsbourg var mikill töffari. Strax á unga aldri leit hann út eins og ‘dirty old man’, með Gauloise sígarettu ævinlega hangandi úr munnvikinu og vískýglasið aldrei langt undan. Hann var gjarnan umkringdur ungum gyðjum einsog Brigitte Bardot og Jane Birkin sem hann notaði sem einskonar ‘muse’ og samdi með þeim popplög í anda síns samtíma, en þó ávalt með myrkum og pervetískum undirtónum sem komu fram í snilldartextum hans.

Honum tókst að endurnýja sig reglulega, og höfðaði þannig til margra kynslóða allt þar til hann dó fyrir um 15 árum og enn eru menn að remixa lögin hans. Þannig var hann einskonar Megas Frakka.

Ég hef stundum otað lögum með Gainsbourg að vinum mínum, sem vissulega hafa kunnað ágætlega við tónlist hans, en ég hef þó alltaf haft efasemdir um hversu raunverulega væri hægt að meta hann án þess að skilja textana. Mér fannst alltaf broslegt áður fyrr á böllum hér á Íslandi þegar menn skelltu laginu ‘Je t’aime, moi non plus’ sem lokavangalaginu og þótti afar rómantískt. Textinn er hinsvegar nánast anatómísk lýsing á bólförum. Kannski við hæfi miðað við áætlað framhald.

Ein af mínum uppháldsplötum með honum er ‘Histoire de Melody Nelson’, gefin út 1971. Þetta er stutt plata, en með sterka heildarmynd, og einsog við mátti búast af honum, er sú mynd frekar á jaðrinum á siðferðinu. Platan lýsir í stuttu máli atburðarás, þar sem hann keyrir óvart Rollsinn sinn á breska unglingsstúlku á hjóli. Hann hlúir að henni en upp úr því þróast funheitt forboðið ástarsamband sem endar með að stúlkan deyr í flugslysi.

Ég tók mig til og snaraði nokkrum textum af þeirri plötu yfir á íslensku. Þetta verður þó ekki að teljast bókmenntaleg þýðing, þar sem maðurinn er illþýðanlegur í bundnu máli með ótal orðaleikjum. Þarna er meira verið að reyna að fanga merkinguna og andrúmsloftið. Kannski það hjálpi mönnum að meta enn frekar þessa plötu.

Fyrstu tvö lögin lýsa fyrstu ‘kynnum’ hans af Melody Nelson, en svo heitir stúlkan.

1. Melody (menn geta hlustað á lagið hér)

Les ailes de la Rolls effleuraient des pylones Quand m’étant malgré moi egaré Nous arrivames ma Rolls et moi dans une zone Dangeureuse, un endroit isolé La-bas, sur le capot de cette Silver Ghost De dix-neuf cent dix s’avance en éclaireur La Vénus d’argent du radiateur Dont les voiles légers volent aux avant-postes Hautaine, dédaigneuse, tandis que hurle le poste De radio couvrant le silence du moteur Elle fixe l’horizon et l’esprit ailleurs Semble tout ignorer des trottoirs que j’accoste Ruelles, culs-de-sac aux stationnements Interdits par la loi, le coeur indifférent Elle tient les mors de mes vingt-six chevaux-vapeur Princesses des ténebres, archange maudit Amazone modern style que le sculpteur En anglais, surnomma Spirit of Ecstasy Ainsi je déconnais avant que je ne perdre Le controle de la Rolls. J’avancais lentement Ma voiture dériva et un heurt violent Me tira soudain de ma reverie. Merde! J’apercus une roue de vélo a l’avant Qui continuait de rouler en roue libre Et comme une poupée qui perdait l’équilibre La jupe retroussée sur ses pantalons blancs - Tu t’appelles comment? - Melody - Melody comment? - Melody Nelson Melody Nelson a les cheveux rouges Et c’est leur couleur naturelle

Vangar Rollsins strukust við stauranna, þegar afvegaleiddir, ég og hann, bar okkur að hættulegum afviknum stað Framan við mig, á stefni þessa Silver Ghosts frá 1910, tranar útvörðurinn sér fram, silfruð Venus húddsins með fínlegar slæður sem blakta til forustu Upphafin og fjarlæg, meðan útvarpið yfirgnæfir þögn vélargnýsins, starir hún annars hugar á ystu sjónarrönd og virðist sama hvert för minni sé heitið Í smágötum og blindgötum þar sem hvergi má nema staðar heldur hún blæbrigðalaus á taum hestafla minna Drottning myrkursins, fallinn engill, nútíma amasón sem skapari hennar nefndi ‘Spirit of Ecstasy’ Þannig reikaði hugur minn er ég hægt missti stjórn á Rollsinum sem bar af leið þar til þungt högg reif mig til baka. Fjárinn! Útundan sá ég gjörð af reiðhjóli sem snerist enn án afláts og líkt og dúkku sem misst hafði jafnvægið með pilsið flett upp fyrir hvítu buxurnar. - Hvað heitirðu? - Melody - Melody hvað? - Melody Nelson Melody Nelson var rauðhærð og það er hennar eiginlegi litur

2. La Ballade de Melody Nelson (hlusta á lagið hér)

Ca c’est l’histoire De Melody Nelson Qu’a part moi-meme personne N’a jamais pris dans ses bras Ca vous étonne Mais c’est comme ca Elle avait de l’amour Pauvre Melody Nelson Ouais, elle en avait des tonnes Mais ses jours étaient comptés Quatorze automnes Et quinze étés Un petit animal Que cette Melody Nelson Une adorable garconne Et si délicieuse enfant Que je n’ai connue Qu’un instant Oh! Ma Melody Ma Melody Nelson Aimable petite conne Tu étais la condition Sine qua non De ma raison

Þetta er sagan um Melody Nelson sem engan faðm hlaut annan en minn kemur ykkur á óvart en þannig er það Hún hafði ást að gefa veslings Melody Nelson Já, hún hafði glás af henni en hennar dagar voru taldir fjórtán vetra og fimmtán sumra Lítið villidýr hún Melody Nelson yndislegur hnokki og svo unaðsfullt barn sem ég kynntist aðeins um stund Æ! Mín Melody Mín Melody Nelson kurteisi litli kjáni þú varst eina haldreipi ráðs míns